یکی از دوستان به صورت ايميلی پرسيده بود که دکتری در خارج يا در داخل کدام را توصيه می کنی؟

من هم اين گونه جواب دادم:

طبق علم مهندسی تصميم شما نبايد از کسی بپرسی که من چه کار کنم؟ يا اينکه خوب چيست؟ بايد بپرسی گزينه های مختلف تصميم چه می تواند باشد؟ تبعات و پيامدهای گزينه های مختلف تصميم چيست؟ برخی از کارها مثل توليد مثل است نمی شود برون سپاری کرد مانند کشف ارزش ها و تنظيم اهداف و همچنين ارزيابی گزينه ها بر اساس ارزش ها و اهداف و … که می بايد توسط شما انجام گيرد. اما در برخی امور می توان از جمله گزينه يابی و پيامدشناسی!

من اکنون به يکی از سوالات مطرح و درست جواب می گويم. بايد بپرسی پيامدهای دکتری در خارج چيست؟ هر کسی بايد اين ليست را برای خودش تکميل کند و سپس بر اساس اهداف و ارزش های خودش ارزيابی کند و در نهايت تصميم گيری کند.

پيامدهای دکتری در خارج عبارتند از:

• آشنايي با تمدنی دیگر
• آشنايي با سيستم دانشگاهی متفاوت
• تسلط يافتن به زبان
• افزايش امکان گرفتن اقامت در آن جا برای شرايط بحرانی
• وسعت يافتن گستره فرصت ها
• گسترش ديد و ذهنيت
• توسعه شبکه همکاری های علمی و حرفه ای
• افزايش امکان ارايه مقاله در مجلات و کنفرانس ها
• معمولاً اعتبار بالاتر نسبت به دانشگاه های داخل کشور
• در برخی از دانشگاه ها که امکان بورس وجود دارد تامين نسبی مالی در دوران دانشجويي
• انجام مراحل مختلف تحصيلی به صورت روان و معقول بدون دست اندازهای جاری غيرمنطقی در کشورمان (شما عملا دچار فرسايش مغزها نخواهيد شد)
• کم دردسر بودن انجام تز در آن جا معمولا به خاطر دسترسی آسان به داده های با کيفيت تحقيق

 به نظر من اين ها بخشی از تبعات و پيامدهای تصميم در خارج است. حالا هر کسی بايد اين موارد را تکميل و با ديگر گزينه های بديل که فقط هم به دکتری در داخل محدود نمی شود بايد تصميم گيری کند.

در ضمن بودن در داخل نیز تبعاتی دارد مانند

• حفظ شبکه روابط داخلی
• امکان کسب تجربه های عمیق در بستر شرایط فرهنگی و اجتماعی ایران
• بودن در کنار خانواده
• نقش آفرینی زیاد در مجامع علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی.