مصاحبه امر دشواری است. مصاحبه مانند يک برنامه پخش زنده است. شما فقط يک بار فرصت داريد و نمي­توانيد يک جواب نادرست، پاسخی ساده لوحانه يا يک سکوت ناراحت کننده را بعدا تصحيح کنيد.

یکی از دوستان در مورد فنون کاربردی برای قبولی در مصاحبه دکتری مدیریت استراتژيک پرسیده بود مواردی که به ذهنم می رسه را برای ایشان اینگونه نوشتم

در جلسه بیشتر بر روی توانمندی های خود مانور دهید و سعی نکنید که نقاط ضعف خود را توجیه کنید. مهم این است که گروه مصاحبه گر درک کند شما توانمندی های خوبی دارید و همه می دانند که هیچ کس جامع و بدون ضعف نیست. واقعيت اين است که هيچ ايرادي ندارد شما نقايص يا عيب هايي داشته باشيد. در صورت بروز يکي از نقاط ضعف، خیلی راحت و با اعتماد به نفس به مصاحبه کننده توضيح دهيد که چطور سعي در برطرف کردن اين نقطه ضعف داريد.

تکنیک چشمان براق، باید در صحبت های شما چهار چیز باشد: نشاط، سر زندگی، امید به پیشرفت و جستجوگری. و همین احساسات باید در لبخند و چشمان شما برق بزند.

برای سوالات کلیشه ای احتمالی (که خودتان می توانید حدس بزنید) جواب های سریع، صریح و قاطع داشته باشید. سوالها و جوابها را از قبل بدانيد. بايد آماده باشيد تا با پرسشهاي غافلگير کننده يا مخالفتهاي احتمالي مقابله کنيد. اين نکته مرکز همه اعمالي است که بايد انجام دهيد.به آنچه در پيش رو داريد فکر کنيد و پاسخ سوالهايي را که احتمال ميدهيد از شما بپرسند آماده کنيد. در پاسخ ها نباید مِن و مِن کنید.

حداقل 20 صفحه انگلیسی را از کتاب های مختلف بلند بلند بخوانید و ترجمه کنید ( احتمالا یک بخشی از جلسه به آزمون زبان مربوط است)

ببينيد و عمل کنيد. مصاحبه گر خود را با دقت تماشا کنيد. سعي کنيد به طور نامحسوس اعمال او را تقليد کنيد.( از قبيل نوع پا روي پا قرار دادن، گرفتن فنجان، خوردن يا نخوردن قند و) اگر موفق شويد او به طور ناخودآگاه با شما احساس شباهت و نزديکي خواهد کرد. هرچه در اين کار موفق تر باشيد، احساسات مثبت او را بيشتر جلب خواهيد کرد. به خاطر داشته باشيد که همه از کساني که شباهتهايي با خودشان دارند خوششان مي آيد.

حدس بزنید که چه کسانی از شما مصاحبه می کنند و کتاب ها و مقالات اخیر آن ها را بخوانید و در مصاحبه حتما به آن ها رفرنس دهید. این کار باعث می شود که ذهنیت مثبتی به شما داشته باشند.

در تمام طول مصاحبه تنها یک هدف داشته باشید: باید اثبات کنید که کانديدای با ارزشي برای دوره دکتری هستید. اسیر پاسخگویی صرف به پرسش ها نشوید بلکه در هر پاسخی سعی کنید که حداقل یک دلیل به مصاحبه گر بدهید که شما را برای دکتری انتخاب کند. در هر پاسخی یک امتیاز کسب کنید خود پاسخ ها مهم نیستند تاثیر پاسخ ها مهم است. در یک پاسخ به تحقیقات گذشته خود اشاره کنید در یک پاسخ به نمره های خوب خود در دبیرستان، در یک پاسخ به تجربه کاری در جوابی دیگر به مهارت های ریاضی و آماری خود. لازم است که قبل از جلسه به مواردی که باید در خلال پاسخ ها به آن اشاره کنید فکر کنید و آن ها را یادداشت کنید. به هر پرسشی به چشم یک فرصت برای اثبات خود بنگرید.

سعي کنيد لوازم زيادي در دست نداشته باشيد. سلام و احوال پرسي با يک کت روي دست،کيف و چتر بسيار سخت خواهد بود.

در طي مصاحبه به ساعت خود نگاه نکنيد.

اگر جواب سوالی را نمی دانستید اعتماد به نفس خود را از دست ندهید. گاهی اوقات خود سوال کنندگان جواب آن ها را نمی دانند. مهم اعتماد به نفس شما در برخورد با سوالات دشوار است. هیچ کسی جواب همه سوالات را نمی داند به جز خدا و معصومین علیهم السلام

در زمان دست دادن (اگر در تشریفات دست دادن وجود دارد) با حرارت و قوت دست بدهید.

حداقل ۳۰ دقیقه قبل از ساعت شروع مصاحبه در محل حضور داشته باشید. خلوت کردن با خداوند قبل از مصاحبه بسیار آرامش بخش است.

اگر استرسی هستید و نمی توانید خونسردی خود را حفظ کنید باید به کسانی زنگ بزنید که وجودشان و صحبت کردنشان برای شما آرامش بخش است (دایی، خاله، مادر، پدر، برادر، دوست قدیمی و …)

گاهی اوقات پیش می آید که نفرات قبلی کارشان طول می کشد بنابراین زمان مصاحبه شما به تاخیر می انجامد این باعث می شود که شما عصبی شوید برای جلوگیری از این مشکل همراه خود کتاب های کوچک که جملات کوتاه دارد با داستان های کوتاه بامزه دارد همراه ببرید.

نسبت به سوالاتی که از شما می شود حالت تدافعی به خود نگرفته و ناراحت و دلخور نشوید. در برابر مواردی که فکر می کنید شما را در منگنه قرار داده اند از قبل به راه های فرار فکر کنید.

از لباس های مناسبی برای شرکت در مصاحبه استفاده نمایید؛ لباسهای رسمی و اتو کشیده. از بردن کیف کولی به جلسه به شدت بپرهیزید ترجیحا کت و شلوار رسمی که سن شما را کمی بزرگ تر جلوه دهد. لباس اتوکشیده و کفش واکس زده (هول نکنید برعکس بشه: لباس های واکس زده و کفش اتوکشیده)

از آرایش مو به سبک های جیگولی به شدت بپرهیزید.

عطر زیاد استفاده نکنید چرا که شاید منزجر کننده باشد.

ما آدم ها ذاتا از افرادی که دارای برنامه، رسالت شخصی، چشم انداز فردی و برنامه مشخص هستیم خوشمان می آید در مصاحبه مستقیم و غیر مستقیم بگویید که کاملا هدفدار این مسیر را انتخاب کرده اید و این یکی از گام های آینده شما است. البته این باید واقعیت داشته باشد و گرنه کلامی که واقعیت نداشته باشد نه باور می شود نه برکت دارد و نه تاثیر! پس راستگو باشید.

راستگویی را به نقطه قوت خود تبدیل سازید. اگر چیزی را بلد نیستید صادقانه بگویید نمی دانم، ندارم، نمی خواهم، نخواندم و … رستگاری در صداقت است.

تکنیک “و اما افغانستان” سعی کنید مواردی را که از شما می پرسند به طرز ماهرانه ( ونه ناشیانه ای) به مواردی که می دانید ربط دهید. (رجوع کنید به جُک و اما افغانستان)

سعی کنید خلاصه مقالات (Abstract) شش ماهه اخیر یک ژورنال معتبر در زمینه کاری خود را بخوانید. آنقدری که بتوانید موضوعات شش ماهه اخیر را شناسایی کرده و حتما در خلال یکی از پرسش ها به این دانش خود اشاره کنید.

یکی از کتاب های مرجع زمینه کاری خود را که حالت فراتحلیلی و مرور ادبیات دارد را خوب بخوانید مثلا من کتاب سیاحتی در استراتژی را خوانده بودم که اتفاقا یک سوال از آن کتاب از من پرسیده شد و من هم دقیقا به آن پاسخ گفتم و یکی از برگ برنده های من بود.

مقالات یک کنفرانس داخلی را بخوانید و نکات جالب برخی مقالات را یادداشت کنید. بازهم تاکید می کنم که در دام پاسخ گویی مکانیکی به سوالات نیافتید هر سوال را فرصتی بسازید برای بروز توانایی ها، دانایی ها و مهارت های خود.

استفاده از مدل های تحلیلی. فرق یک فرد باهوش اما درس نخوانده و یک فرد درس خوانده این است که فرد باهوش با تکیه بر قضاوت شهودی خود به مسایل پاسخ می گوید ولی فرد درس خوانده مبتنی بر مدل و چارچوب های تحلیل، مسایل را تجزیه و تحلیل می کند. اگر سوالی از شما شد که در مورد یک مساله واقعی نظر شما چیست؟ (مثلا اولین کاری که وارد یک شرکت ورشکسته شدید چه می کنید؟) شما باید بر اساس یکی از مدل ها و تئوری هایی که خوانده اید پاسخ دهید و از ارایه پاسخ های من درآوردی لحظه ای شهودی بپرهیزید.